Iran - 10 miejsc, które trzeba zobaczyć

Iran, czyli starożytna Persja to kraj, który jest tyleż zachwycający, co kontrowersyjny. Ale pamiętajmy, co polityka, to nie my! Zapomnijmy więc o kiepskim medialnym przekazie i dajmy się porwać wielowiekowej historii, bogatej tradycji i zachwycającej przyrodzie dawnego imperium szachów i starożytnych królów, którzy rządzili niemal całym ówczesnym światem. Wyjdźmy naprzeciw najbardziej gościnnym i serdecznym ludziom, jakich przyszło nam spotkać podczas naszych licznych podróży. Przed Wami Iran - królestwo najpiękniejszych dywanów, mistycznej poezji oraz ojczyzna tulipanów i róż.

.....

.....

Teheran

.....

Pierwsze kroki w Iranie na pewno większość podróżników i turystów stawia w Teheranie - największym mieście Bliskiego Wschodu. Dzieje się tak głównie dlatego, że większość międzynarodowych lotów z Europy kieruje się właśnie do stolicy Iranu. Teheran to dwunasto milionowe, nowoczesne miasto. Teheran jest stolicą Persji od 1795. Miasto położone jest w otoczeniu łańcucha gór Elburs, i czasami, w zależności od pogody można je podziwiać niemal na wyciągnięcie ręki. Teheran najprościej można podzielić na dwie części: południową - niższą i północną - wyższą. Północ miasta jest bogatsza, nowoczesna i wyzwolona, podczas gdy biedniejszy, południowy Teheran charakteryzuje się tradycyjną zabudową i bardziej powściągliwymi zachowaniami społecznymi. W Teheranie ulokowane są liczne muzea, centra sztuki, kompleksy pałacowe i centra kulturalne, galerie, restauracje i parki. Znajduje się tu także najdłuższa, bo ponad dwudziesto kilometrowa ulica Bliskiego Wschodu - Wali Asr.

.....

.....

Isfahan

.....

Ponad 300 kilometrów na południe od Teheranu leży najpiękniejsze miasto Iranu i zapewne jedno z najpiękniejszych na świecie - Isfahan. Dawna stolica Persji położona jest na Wyżynie Irańskiej u stóp gór Zagros, na wysokości 1500 m. n.p.m. Korzenie Isfahanu sięgają czasów starożytnych - miasto było bowiem zamieszkane już w okresie panowania Medów i perskich imperatorów: Dariusza i Kserksesa. Po podboju arabskim i przyjęciu islamu ranga miasta systematycznie rosła, aż w końcu w XVI wieku Isfahan został ogłoszony stolicą Persji. Najpiękniejsze zabytki i atrakcje Isfahanu, wiążą się właśnie z tym okresem jego intensywnego rozkwitu. Najpiękniejszy i najbardziej znany, oprócz armeńskiej katedry i mostu trzydziestu trzech łuków (pers. Si-o Se Pāl), jest Plac Imama wraz z przylegającymi do niego meczetami, pałacami, madrasami i zabudowaniami starego bazaru. Kompleks w całości wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To tu bije serce Isfahanu. Nigdzie na świecie szisza nie smakuje lepiej, słodycze nie są tak smaczne, a herbata tak aromatyczna jak tu - na dachu starego bazaru w Isfahanie.

.....

.....

Sziraz

.....

Sziraz leży 400 kilometrów na południe od Isfahanu, w pobliżu gór Zagros, w prowincji Fars. Rejon ten jest najprawdziwszą kolebką irańskiej państwowości - to tu narodziło się wielkie starożytne imperium perskie. Sziraz to naszym zdaniem najbardziej klimatyczne miasto Iranu. Słynie ono ze swoich pachnących, różanych ogrodów, starego bazaru, rękodzieła: pięknej biżuterii i słynnych w świecie dywanów. Znajdują się tu ważne irańskie zabytki: meczety, pałace i cytadela Karim Khan. Miasto jest jednym z najważniejszych irańskich ośrodków kulturalnych. Od wieków panuje tu tradycja kultywowania sztuki, muzyki i poezji. Sziraz to ojczyzna wielu znanych na całym świecie perskich poetów - sufich. Najsłynniejszym z nich jest uwielbiany przez Persów żyjący w XIV wieku mistyk Hafez. 12 października w Iranie oficjalnie obchodzi się Dzień Hafeza. Inni poeci mistyczni, jak Rumi czy Sadi także odcisnęli trwały ślad na historii i kulturalnej spuściźnie Persji. W XVIII wieku Sziraz dzierżył tytuł stolicy prowincji Fars i stolicy państwa, którą finalnie przeniesiono do Teheranu.

.....

.....

Persepolis - Takht-e Jamshid

.....

Zaledwie 70 kilometrów na północ od Szirazu, w górach Zagros, znajduje się jeden z najwspanialszych zabytków Starożytności - Persepolis. Nazwa ta została nadana miastu przez Greków. Oryginalna perska nazwa to Takht-e Jamshid, czyli Tron Dżamszida. Dżamszid był jednym z czterech legendarnych władców Persji, któremu sam bóg Ahura Mazda pomagał uczyć pierwszych ludzi różnych umiejętności. Zoroastrianizm jest najstarszą, znaną religią monoteistyczną na świecie i był wyznawany powszechnie w imperium perskim aż do VII-VIII wieku n.e., kiedy to islam przejął prym w rejonie Bliskiego Wschodu. Persepolis zostało założone przez króla królów (shāhen shāh) Dariusza I i następnie rozbudowane przez jego następcę Kserksesa na przełomie VI i V w. p.n.e. Do dziś zachowały się ruiny wspaniałych pałaców i świątyń, które niestety Aleksander Wielki nakazał spalić niedługo po zdobyciu miasta, kończąc tym samym wojny grecko-perskie i dominację Persów w regionie. Persepolis to jedna z najstarszych stolic Iranu. To zachwycające i unikalne na skalę światową miejsce, które obowiązkowo trzeba odwiedzić podczas wizyty w tym kraju.

.....

.....

Naqsh-e Rostam

.....

Zaledwie dziesięć kilometrów od Persepolis znajduje się starożytna królewska nekropolia Naqsh-e Rostam. Nazwa nawiązuje do legendarnego perskiego bohatera Rustama, którego odwaga i siła mogłaby się równać jedynie z greckim Heraklesem. Majestatyczne grobowce wykute w skalnym masywie gór Zagros poświęcono czterem wybitnym królom dynastii Achemenidów, którzy uczynili Persję jednym z najpotężniejszych imperiów w historii świata. Znajdują się tu grobowce Dariusza I, Kserksesa, Artakserksesa i Dariusza II. Przed skalną ścianą zachowała się kamienna wieża z zaratusztriańskiej świątyni ognia. Wyznawcy Ahura Mazdy czcili ziemię, powietrze i wodę, uważając je za świętość. Dlatego też nie kalali ich zwłokami zwierząt ani ludzi. Zgodnie z tradycją i nakazem religijnym zwłoki pozostawiano w wieżach milczenia na pożarcie drapieżnym ptakom. Grobowce achamenidzkich królów zostały splądrowane przez armię Aleksandra Wielkiego, ale ich fasady przetrwały kolejne historyczne nawałnice i nadal budzą czysty zachwyt. Ich wygląd może przywodzić na myśl wykute w skale budowle Petry, ale raczej to właśnie budowniczowie Petry zainspirowali się perskim Naqsh-e Rostam.

.....

.....

Jazd - centrum zaratusztrianizmu

.....

Żeby zobaczyć kolejne niezwykle ciekawe miejsce w Iranie, musimy udać się na wschód do oddalonego o 400 kilometrów od Szirazu miasta Jazd. Leży ono na styku dwóch pustyń: Wielkiej Pustyni Słonej i Pustyni Lota, u stóp kolejnego łańcucha górskiego Kuh-e Rud. Jest to najbardziej suchy obszar Persji. Opady są tu tak rzadkie, że w zasadzie prawie nie występują, a temperatury wahają się między 0 stopni w zimie i 40 w lecie. Ponieważ nie ma tu naturalnych rzek, ludzie wybudowali sieć podziemnych kanałów i akweduktów, żeby czerpać wodę z pobliskich gór. Choć teren do zamieszkania jest ekstremalnie trudny, to przez wieki stanowił doskonałą ochronę przed atakami wszelkiego rodzaju najeźdźców :). Po podboju arabskim wielu zoroastrian zostało zmuszonych do przejścia na islam. Ci, którzy odmówili, uciekali właśnie do Jazdu, W języku perskim słowo Yazd oznaczało Boga. Do dzisiaj miasto to jest największym skupiskiem wyznawców Ahura Mazdy. Znajdują się tu ogromne wieże milczenia, gdzie ciała zmarłych oddawano sępom oraz najważniejsza zaratusztriańska świątynia ognia, którą nam szczęśliwie udało się odwiedzić.

.....

.....

Twierdza Bam - Arg-e Bam

.....

Wyjeżdżamy z Jazdu i kierujemy się 550 kilometrów na południe w kierunku położonej na pustyni starożytnej Twierdzy Bam (pers. Arg-e Bam), która została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Twierdza oprócz zamku obejmuje dawne miasto, na zwiedzenie którego zarezerwujcie sobie cały dzień. Wrażenia? Absolutnie zachwycające! Miasto Bam i strzegącą je twierdzę założyła dynastia Sasanidów w III wieku n.e. Rozwój Bam wiązał się z kultem Ahura Mazdy - miasto było bowiem jednym z ważniejszych ośrodków religijnych, a także istotnym punktem handlowym na Jedwabnym Szlaku. Po najeździe Afgańczyków w 1722 Bam zaczęło tracić na znaczeniu, aż w końcu niemal całkowicie opustoszało. W 1953 roku rozpoczęto prace restauracyjne, by przywrócić twierdzy dawną świetność. 26 grudnia 2003 współczesne Bam zostało zrównane z ziemią przez wielkie trzęsienie ziemi. Znacznym uszkodzeniom uległa też starożytna cytadela. Podjęto wieloletnie prace rekonstrukcyjne mające na celu odbudowę tego niezwykłego w skali świata zabytku, a od 2018 roku ponownie umożliwiono jego zwiedzanie.

.....

.....

Qeshm i Kish - Wyspy Zatoki Perskiej

.....

Kolejne 400 kilometrów na południe i lądujemy nad Zatoką Perską w porcie Bandar-e Abbas, który nie jest najciekawszym miastem Iranu, ale za to doskonałym punktem wypadowym do zwiedzenia pobliskich wysp: Qeshm i Kish. Obie leżą w Zatoce Perskiej. Qeshm jest największą wyspą w Zatoce Perskiej o charakterystycznym kształcie przypominającym delfina. Jest to miejsce, gdzie najważniejszą rolę odgrywa przyroda: góry, kaniony, urwiska i dzikie plaże. To właśnie na Qeshm zimują nasze bociany :). Zachwycające są także stroje tutejszych kobiet: bogato zdobione maski, charakterystyczne bufiaste spodnie i kolorowe czadory. Trochę Indii, trochę Iranu - piękna mieszanka doprawiona odurzającym zapachem morza i wody różanej. Kish to z kolei mekka turystyki. Panują tu znacznie swobodniejsze zasady społeczne, turyści nie muszą posiadać wizy, a cała wyspa jest strefą wolnocłową i typowym nadmorskim ośrodkiem turystycznym z bogatą bazą hotelową. Na wyspie Kish znajduje się międzynarodowy port lotniczy oraz siedziba Irańskiej Giełdy Naftowej.

.....

.....

Gilan - zielone płuca Iranu

.....

Wracamy 1500 kilometrów na północ do nadmorskiej krainy porośniętej gęstym lasem. Przed nami najbardziej wilgotna i zielona prowincja Iranu - Gilan. Leży on nad samym Morzem Kaspijskim. Stolicą prowincji jest miasto Rasht. Gilan słynie ze swoich gór i zielonych, gęstych lasów, tras trekkingowych i surowych plaż. Irańczycy uważają krajobraz Gilanu za absolutnie najpiękniejszy! Nam bardzo przypomina on mieszankę Beskidów i Bałtyku :). Warto wiedzieć, że wielu bogatych teherańczyków posiada letnie apartamenty właśnie nad Morzem Kaspijskim. W Gilanie znajduje się polski cmentarz, na którym pochowano żołnierzy i cywilów, którzy przybyli w te rejony wraz z Armią Andersa podczas II Wojny Światowej. Pośród gęstych lasów Gilanu znajduje się także jedna z najpiękniejszych wiosek świata - Masuleh.

.....

.....

Dizin & Shemshak - na narty do Iranu

.....

Na koniec niespodzianka, byliśmy już i na pustyni, i nad morzem, ale mało kto przypuszcza, że w Iranie można także pojeździć na nartach, i to korzystając z doskonałych warunków śniegowych i infrastrukturalnych. Najbardziej znane ośrodki narciarskie: Dizin i Shemshak znajdują się w niedalekiej odległości od Teheranu, w górach Elburs. Dizin leżący na wysokości 2650 m. n.p.m. to największy kurort narciarski na Bliskim Wschodzie. Można tu zjechać na nartach lub snowboardzie z wysokości 3600 m n.p.m.! Dizin zalicza się do grupy najwyżej położonych ośrodków narciarskich na świecie. Oprócz bogatej sieci tras w całej skali trudności, mamy do dyspozycji doskonałe restauracje i hotele, górskie chaty, apartamenty, a nawet wille. Oprócz atrakcji narciarskich w Dizin znajdziecie wszystkie możliwe udogodnienia: boiska do gry w siatkówkę, korty tenisowe, arenę do paintballa i specjalnie zaprojektowany park zabaw dla dzieci. Drugi ośrodek - Shemshak to miejsce idealne dla zaawansowanych miłośników białego szaleństwa, ponieważ trasy są tu bardzo strome i wymagające.

.....

.....

Mamy nadzieję, że nasza podróż po Iranie zainspirowała Was do stworzenia własnego planu poznania tego niezwykłego miejsca, którego korzenie sięgają o wiele głębiej niż z pozoru mogłoby się wydawać. Iran to kraj nie tylko piękny, ale i bardzo bogaty. To bogactwo opiera się na historii sięgającej starożytności oraz na kulturze czerpiącej z tradycji wielu ludów i kilku religii. Warto pamiętać, że spuścizna kulturowa Persji i Iranu ukształtowała także naszą europejską tożsamość. I czy tego chcemy, czy nie, jak mawiał pewien nauczyciel języka perskiego: "kiedy my jak dzikusy biegaliśmy po górach za dzikimi kozami, Persowie stawiali pałace i pisali poezję :).

Zaglądnij na nasz kanał YouTube, zasubskrybuj go i ciesz się podróżami bez ograniczeń! Zostaw łapkę w górę. Dziękujemy :)!

.....

.....

.....

.....

.....

.....